حقوق کیفری یا علوم جنایی حقوقی شاخه ای از علم حقوق است که به مطالعه پدیده جنایی و مقررات ماهوی و شکلی حاکم بر آن می پردازد. این شاخه از علم حقوق قدمتی به تاریخ زندگی اجتماعی انسان و شکل گیری مقررات حقوقی در جوامع انسانی دارد. حقوق کیفری در تمام جوامع به جهت نقشی که در صیانت از ارزش های بنیادین و اساسی جامعه و دوام آن دارد، همواره در کانون مطالعات حقوقی قرار دارد. در یک تقسیم بندی کلان علوم جنایی حقوقی به دو شاخه ماهوی و شکلی تقسیم می‌شود. حقوق کیفری ماهوی به موضوعاتی چون جرایم، مجازات ها و شرایط و موانع مسؤولیت کیفری می پردازد. بر حسب اینکه موضوعات مطروحه در سطح کلان و ناظر به عموم جرایم و یا بالعکس در سطح خرد و ناظر به جرایم خاصی باشد، «حقوق کیفری عمومی» و «حقوق کیفری اختصاصی» شکل می گیرد. با لحاظ اینکه حقوق کیفری گامی در راستی صیانت از ارزش های اساسی جامعه است، اِعمال آن باید به نحوی باشد که خود به عامل تهدیدگر و مخرب ارزش ها تبدیل نشود و همین موضوع موجب شکل گیری حقوق کیفری شکلی و یا آیین دادرسی کیفری شده است.
با توجه به قابلیت های حقوق کیفری در صیانت از هنجارهای حقوقی شکل گرفته در حوزه های دیگر حقوق، در چند دهه اخیر شاخه های تخصصی حقوق کیفری پا به عرصه وجود گذاشته است که ویژگی عمده آنها را باید در سیاست کیفری افتراقی و متمایز در مقایسه با قلمرو و ابعاد کلی حقوق کیفری دانست. از مصادیق شاخه های تخصصی حقوق کیفری می‌توان به مواردی مانند حقوق کیفری کسب و کار، حقوق کیفری فضای مجازی، حقوق کیفری پزشکی، حقوق کیفری محیط زیست و حقوق کیفری کسب و کار اشاره نمود. با توجه به مطالب فوق قلمرو مطالعاتی گروه علوم جنایی حقوقی مشتمل بر حقوق کیفری عمومی، حقوق کیفری اختصاصی، آیین دادرسی کیفری و شاخه های حقوق کیفری تخصصی است
.